Tuesday, September 27, 2011

Кафе во Будимпешта


Во овој град се претпоставува дека постојат околу 500 кафе места а тоа се потврдува речиси на секое ќоше на улиците. Се надевам дека нема да го заборавам често фотоапаратот, па ќе се обидам да ги пребројам :) До сега највкусното кафе кое го имам испиено беше на еден балкон со мајка ми од каде се гледа панорама на Будимпешта и каде се свири унгарска музика во живо на пијано и виолина. Малку подоле  се продава тесто кое се пече во фурна замотано околу огромно сукало и има четири вкусови: ванила, кокос, чоколадо и обичен вкус. Да, пред да се пие кафе, заборавив да кажам дека е добро да се посети операта каде свири филхармонијата на Будимпешта. Веројатно е нешто посебно, или можеби непознавањето на јазикот си го прави своето, но овде диригентот пред да се свири композицијат, дава дваесет/минутен вовед. Сепак, тоа и не изгледа така страшно погледнато од малите балкони кои собираат по шест луѓе. 

Sunday, September 11, 2011

ама

Меѓу другото, додека го поминував мостот од Pest во Buda, слушав класична музика на една радио станица, автобусот се разминуваше со трамваи. Сообраќајот изгледаше хаотичен, а сепак толку возбудилв затоа што се е всушност истрасирано. Јас, патник на сигурно, ја слушав вибрантната класична музика која го менува тонот и бојата и го прави истрасираниот хаос возбудлив. Прекрасна архитектура. Прекрасна. За момент, заборавам на социјалниот контекст, на влогот заради кој зградите изгледаат вака, и едноставно уживам во артистичкото дело на цветови и лица изгравирани покрај секое мало балконче. Јас според студии сум политиколог и до некаде историчар, но убаво е кога понекогаш успевам тоа да го избришам од позадината на мојот ум и да го доловам она другото во кое најчесто се сопирам. Оваа зграда изгледа грандиозно и раскошно-убаво, накитено и богато! Заборавив на АМА...
Нешто подоцна шетавме низ градот со автобус со расипана клима и тетка- туристички водич која е една од оние за кои мислам дека не може да помисли зло и не знае да повиши тон. Ваков вид на прошетки не ми се омилени но се корисни за да ме лоцираат во простор и време. Деталите ќе следуваат откако за повеќе од 1,2,,3, 5 минути ќе ги доживувам симетрично изградениот парламент, главните авении и булевари (патем, го сакам зборот булевар затоа што кога бев мала и живеев во Пробиштип, таму имаше вкупно еден семафор, а булевар тогаш знаев дека е нешто многу понапредно од тоа), библиотеките, музеите, бањите, парковите, плоштадите, сите преименувани по пет шест пати во зависност од РЕЖИМОТ и ВЛАСТА. За мене покрај сите монументални згради кои едвај чекам детално да ги истражам, еве што беше најзабавно: додека шетавме низ Областа (Castle District) со замоци и тврдини, застанавме пред отворените прозорци на една сосма обична станбена зграда лоцирана помеѓу сите палати (остаток од некакви решени или недорешени национализации или денационализации). Додека тетката водич раскажуваше за тоа како во оваа област живее претседателот и дел од пратениците, јас ѕиркав внатре преку отворените прозорци во полиците со книги и домаќинска атмосфера. Веќе замислував како сум внатре во таа соба, и имам пристап до нечија мала библиотека која е во непосредна близина до монументалната Национална Библитека. Одеднаш, се појави едно старче со огромни очила и нервозно почна да го затвара прозорецот затоа што нашата тетка гласно и возбудливо ни раскажуваше . . . за неговото секојдневие.  

Saturday, September 10, 2011

POTTYOS



One of my favorite candies so far!

Túró is a basically a cheese, a soft, white unaged cheese extremely popular in Hungary, and Túró Rudi is a bar of that cheese but with an outer coating of chocolate wrapped in the very recognizable white and red polka dots wrapping. As a snack it is quite healthy, as the chocolate coating is quite thin, and the Túró cheese has a low fat content (apparently about the same as yogurt) and no salt added.
Túró Rudi is extremely popular, and is definitely something unique to the Hungarian culture. If you pay attention you can see the distinguishable red polka dots on white background wrap everywhere in Hungary: being unwrapped tram, buses, and trains; waiting to be picked on supermarkets shelves; and unfortunately even littering the streets. Blame it on the chocolate coating, but Túró Rudi is something that everyone enjoys, even tourists tasting it for the first time.  http://nakedhungary.com/2009/07/08/turo-rudi-the-hungarian-national-snack/




БудапеШт


Го запознавам и градот и луѓето се повеќе. Секој ден патеката е позната: Автобус- 2 станици, Метро/ 6 станици до Deak Ter , и 10 минути пешачење. Исто онолку колку што ми требаше за да стигнам до факултет во Скопје со 2 или 12. Метрото е секогаш приказна- секој ден. Затоа што до тебе, пред тебе стои или седи некоја приказна. Вчерашната беше мала кавга помеѓу дебелко плаво девојче со развлечено старо зајче (играчка) во раце и нешто постариот брат од нејзе, можеби пет годишен со огромни сини очи. Малата  плачеше затоа што братчето додека метрото безмилосно поаѓаше се држеше цврсто за истата рачка како и нејзе, и плачеше на цел глас секогаш кога раката на брат и ќе ја допреше. Но приказни има многу, напнатос и уживање исто така.
Факултетот во кој студирам се наоѓа во строгиот центар на градот, на 3 минути пешачење до Дунав каде потоа пак се отвора цела една нова разгледница. Блиску е и академијата на науките, базиликата св. Стефан, а блиску е и едно мало местенце за добро кафе кое се вика DZEM како џем, од сливи од кајсии, од капини. Всушност покрај доброто кафе, можеш едноставно да јадеш и парче леб со џем. Областа е полна и со скапи ресторани во кои гулаш супата е три пати поскапа од обично. Ја служат на една метална висулка во метална чинија и нема некоја голема разлика од нашата телешка чорба, освен тоа што парчината месо се крупно исечени. Близу е и поштата POSTA која се чита- пошта. Буквата S (C) овде се чита Ш, а ако сакате да кажете С, тогаш- SZ. Затоа сеуште се навикнувам да изговарам БудапеШт а не Будапест на Англиски. Не упатија дека таа пошта е една од подобрите затоа што чекаш на ред со бројче кое го добиваш од автоматот на влезот на вратата, но за да го добиеш бројчето треба да имаш напредно познавање на унгарски затоа што ти нуди листа од 20 опции за услугата која ти треба, секако се напишано на унгарски. Всушност, се е напишано на Унгарски, секаде, со некакви мали исклучоци, и тоа е интересното. Дали во денот ќе се разбереш со некој е авантура која зависи од нечија добра волја. Унгарците (ова е веќе од официјална презентација за нивната култура) пред неколку години почнуваат да учат англиски, затоа што и самите филмови кои ги гледаат се речиси секогаш со синхронизиран унгарски превод. Рано е да го карактеризирам нивниот менталитет, но можам да спомнам некои забелешки. Интересна комбинација од луѓе со добар план и организација, но истовремено со мали потфрлувања. Ова секако веднаш им го препишуваат на измешаниот западен и источен менталитет. Всушност, во своите турустички водичи тие Источна Европа ја посочуваат како регион на кој тие не припаѓаат. Воздржани се, но знаат да бидат особено пријателски настроени. Сеуште треба да научам што значат нивните гестикулации и гримаси затоа што секојдневно се прашувам. Еден интересен менаџерски детал е контролата на билетите во метроата- одеднаш некој што седи до тебе може да извади парче платно на кое е сошиена легитимацијата, да ја стави на рака и да поче да бара билети за контрола. За повеќе детали, гледајте го филмот Kontroll, Унгарски филм, но гледајте го откако ќе се вратите во вашата земја. Ова е пријателско предупредување.
И Унгарците како и Балканците и другите граѓани од Источна Европа се преоптеретени со историја, митологија и особено се чувствува транзициската атмосфера. За некој како мене доаѓајќи од таков регион, тоа е донекаде и удобна состојба затоа што едноставно многу од однесувањето е јасно од каде доаѓа, иако без многу навлегување, претходниот режим, т.н. комунистички има разлики на Балканот и во Источна Европа. Сепак, овој текст не е наменет за таа дебата.

За крај, ова не е туристички водич, мемоари на еден странец или слично туку ова е моето секојдневие кое би сакала од време на време да биде меморирано.  Па да се обидеме да го меморираме ... малку по малку